Trong bức ảnh chụp tại Đài thiên văn Haute Provence ở Pháp vào tháng 8 năm 2025, vị trí của ngôi sao 51 Pegasi được đánh dấu giữa bầu trời đêm đầy những ngôi sao sáng. Ngôi sao này cách Trái Đất chỉ 50 năm ánh sáng, nhưng vai trò của nó đối với khoa học lại vô cùng lớn.
Vào tháng 10 năm 1995, hai nhà thiên văn Michel Mayor và Didier Queloz công bố một phát hiện làm thay đổi cách nhân loại nhìn về vũ trụ. Tại chính đài thiên văn này, họ dùng máy quang phổ chính xác để đo sự thay đổi nhỏ trong vận tốc xuyên tâm của 51 Pegasi. Những dao động đều đặn đó hé lộ sự tồn tại của một hành tinh đang kéo ngôi sao lắc nhẹ bằng trọng lực của nó.
Hành tinh này về sau được đặt tên là 51 Pegasi b, hay Dimidium. Khối lượng của nó ít nhất bằng một nửa Sao Mộc và chu kỳ quỹ đạo chỉ 4.2 ngày, nghĩa là nó nằm rất gần ngôi sao mẹ, thậm chí còn gần hơn vị trí của Sao Thủy quanh Mặt Trời. Phát hiện này gây chấn động vì nó cho thấy các hệ hành tinh có thể rất khác với hệ Mặt Trời của chúng ta.
51 Pegasi b trở thành mẫu đầu tiên của một lớp hành tinh mới được gọi thân mật là “các Sao Mộc nóng”. Đây là những hành tinh khí khổng lồ quay cực gần sao chủ, có nhiệt độ cao và chu kỳ ngắn. Khám phá này nhanh chóng được xác nhận và đến năm 2019, Mayor và Queloz được trao Giải Nobel Vật lý.
Từ dấu mốc đó, thiên văn học bước vào thời kỳ vàng son. Trong ba thập kỷ tiếp theo, hơn 6000 ngoại hành tinh đã được phát hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau, mở rộng hiểu biết của chúng ta về các thế giới xa xôi.
51 Pegasi b không chỉ là một hành tinh, mà là cánh cửa đầu tiên mở ra vũ trụ đầy những thế giới chưa từng được biết đến.
VŨ TRỤ