Tinh vân NGC 1360

Tinh vân NGC 1360 là một trong những tinh vân hành tinh đẹp và kỳ lạ nhất mà con người từng quan sát được. Nằm cách Trái Đất khoảng 1.500 năm ánh sáng, trong chòm sao Lò Rèn (Fornax) thuộc bầu trời phương Nam, NGC 1360 hiện ra qua ống kính thiên văn như một quả trứng xanh lơ lửng giữa không gian — vì thế nó còn được nhiều người yêu thiên văn gọi là “Tinh vân Trứng Chim” (Robin’s Egg Nebula).

Tinh vân này có đường kính khoảng 3 năm ánh sáng, được hình thành trong giai đoạn cuối đời của một ngôi sao. Khi cạn dần nhiên liệu hạt nhân, ngôi sao trung tâm bắt đầu rụng bỏ lớp vỏ ngoài, tạo nên một đám mây khí phát sáng lan rộng trong không gian. Thay vì là dấu hiệu của sự khởi đầu như tên gọi “hành tinh”, tinh vân hành tinh thực chất là bức di thư ánh sáng của một ngôi sao sắp lụi tàn.

Ở trung tâm NGC 1360, các nhà thiên văn học phát hiện không chỉ một mà hai sao lùn trắng — hai “tàn dư” của các ngôi sao từng cháy sáng rực rỡ. Cặp sao này quay quanh nhau, phát ra tia cực tím cực mạnh, đủ năng lượng để bức xạ ion hóa toàn bộ lớp khí bao quanh. Khi các electron tự do tái hợp với các nguyên tử oxy bị ion hóa kép, chúng phát ra ánh sáng xanh lam – lục đặc trưng, chính là sắc màu mờ ảo ta thấy trong ảnh.

Dù đã ở vào chặng cuối của vòng đời sao, NGC 1360 vẫn rực rỡ một vẻ đẹp thanh thoát và yên bình. Nó gợi nhắc rằng ngay cả khi sự sống một ngôi sao chấm dứt, ánh sáng và vật chất của nó vẫn tiếp tục hành trình mới, gieo mầm cho những vì sao tương lai.

        TỈNH THỨC 𝕄